Đỉnh Everest nằm trong khối núi Mahalangur Himal thuộc dãy Himalaya là đỉnh núi cao nhất trên Trái Đất được mệnh danh là 'nóc nhà thế giới' và vẫn đang cao thêm khoảng 2mm mỗi năm. Số liệu chính thức về chiều cao của đỉnh núi được điều chỉnh tăng gần 1m vào năm 2020, lên 8.848,86 m.
Sự phát triển của ngọn núi trước đây được cho là do sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo, mặc dù lý thuyết này không giải thích được tại sao đỉnh Everest lại cao bất thường so với các đỉnh khác trong dãy núi, cao hơn khoảng 250m so với đỉnh cao thứ hai ở dãy Himalaya. Ba đỉnh núi cao nhất thế giới tiếp theo là K2, Kangchenjunga và Lhotse, chỉ chênh nhau khoảng 120 m về chiều cao.
Đỉnh Everest ngày càng cao hơn mỗi năm. Ảnh: Getty. Các nhà khoa học đã dành rất nhiều thời gian đi tìm lời giải thích cho việc tại sao đỉnh Everest lại có thể tiếp tục cao thêm.
Một nghiên cứu University College London UCL đăng tải vào ngày 30/9 trên tạp chí Nature Geoscience cho biết các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sự xói mòn từ một mạng lưới sông cách ngọn núi cao nhất thế giới khoảng 75km có thể là nguyên nhân chính góp phần vào sự phát triển của Everest, vì dòng sông này đã tạo ra một hẻm núi lớn.
Sự xói mòn này tạo ra một hiện tượng có vẻ nghịch lý được gọi là sự nâng lên, xảy ra khi một phần lớp vỏ Trái Đất mất khối lượng và sau đó "trôi" lên trên do áp suất lớn từ lớp manti lỏng nóng bên dưới.
Đỉnh Everest và sông Arun. Ảnh: Jiaqi Sun và Jingen Dai
Quá trình này không diễn ra nhanh, các nhà khoa học ước tính rằng Everest đã cao thêm từ 15 - 50m trong 89.000 năm qua.
Matthew Fox, đồng tác giả của nghiên cứu từ UCL, cho biết: "Chúng tôi có thể thấy chúng phát triển khoảng 2mm mỗi năm khi sử dụng thiết bị GPS và hiện chúng tôi đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân thúc đẩy quá trình này".
Mặc dù quá trình dần dần này chỉ dẫn đến sự phát triển vài milimét mỗi năm, nhưng xét theo khung thời gian địa chất, nó có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể.
Trong trường hợp của Everest, quá trình này dường như đã diễn ra nhanh hơn trong 89.000 năm qua kể từ khi sông Arun gần đó hợp nhất với sông Kosi bên cạnh.
Các nhà khoa học cho biết sự hợp nhất của hai con sông đã dẫn đến nhiều nước hơn chảy qua sông Kosi và tăng sức mạnh xói mòn của nó. Khi nhiều đất bắt đầu bị cuốn trôi, nó dần dần kích hoạt tốc độ nâng cao hơn cho Everest, đẩy các đỉnh núi lên cao hơn.
Lưu vực của sông Bhote Koshi gần đỉnh Everest ở khu vực giữa Nepal và Trung Quốc. Ảnh: Luc Illien/GFZ Đồng tác giả nghiên cứu Adam Smith từ UCL cho biết: "Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy khi hệ thống sông gần đó cắt sâu hơn, lượng vật liệu bị mất sẽ khiến ngọn núi nhô cao hơn".
Sông Arun hiện đang chảy về phía đông của đỉnh Everest và hòa vào hạ lưu với hệ thống sông Kosi lớn hơn. Trong hàng ngàn năm, nó đã tạo ra một hẻm núi cuốn trôi hàng tỷ tấn đất và trầm tích.
Các nhà khoa học cho biết hiện tượng này cũng đang ảnh hưởng đến các đỉnh núi lân cận là Lhotse và Makalu – hai đỉnh núi cao thứ tư và thứ năm trên thế giới.
Ai là người đầu tiên chinh phục Everest? 13/06/2015 
Điều gì xảy ra nếu Everest là núi lửa đang hoạt động? 30/04/2020 
Băng tan trên đỉnh Everest làm lộ ra hàng trăm thi thể 22/03/2019 
Phát hiện bất ngờ khi 'cứu' tu viện cổ trên vách đá cheo leo 30/09/2024 Theo The Independent Xem nhiều Khoa học
Đồng Nai lên phương án xử lý 20 con hổ, 1 con báo dương tính với H5N1
Thế giới
Mỹ có thể đánh chìm con tàu lịch sử để tạo rạn san hô nhân tạo lớn nhất thế giới
Khoa học
Phát hiện ra 'Trái Đất tương lai' của 8 tỷ năm tới
Khoa học
Mong manh số phận thú hoang ở cơ sở tư nhân
Khoa học
Cocaine được tìm thấy trong não xác ướp ở Ý
Tin liên quan
Xuất hiện thêm một 'mặt trăng nhỏ' quay quanh Trái đất
Tận thấy đàn thú quý hiếm được bác sĩ thú y 'tái sinh'
Thành lập Khu Công nghệ cao sinh học có diện tích gần 200 ha ở Hà Nội
MỚI - NÓNG
Anh Đỗ Minh Sang tái đắc cử Chủ tịch Hội LHTN tỉnh An Giang
Giới trẻ TPO - Sáng 4/10, Đại hội Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam tỉnh An Giang lần thứ IX, nhiệm kỳ 2024 – 2029 diễn ra phiên trọng thể. Đại hội đã hiệp thương chọn cử 37 anh, chị vào Ủy ban Hội khoá mới, anh Đỗ Minh Sang – Phó Bí thư Tỉnh Đoàn, Chủ tịch Hội LHTN tỉnh An Giang khóa VIII tái đắc cử Chủ tịch Hội nhiệm kỳ mới.
Công bố quyết định của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Bình về công tác cán bộ
Xã hội Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Bình điều động, bổ nhiệm ông Lưu Văn Hiền, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy.
Đăng thảo luận