Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và cuộc cạnh tranh trên thị trường xe điện

Quan hệ thương mại Mỹ-Trung lại trở nên căng thẳng sau khi Mỹ tuyên bố đợt tăng thuế bổ sung đối với hàng hóa Trung Quốc, trong đó thuế xe điện tăng lên 100%.

Động thái mới của Mỹ không chỉ ảnh hưởng tới xuất khẩu xe điện của Trung Quốc khi phải chịu thêm thuế mà còn tác động tới cả thị trường xe điện thế giới bởi nước này là nhà sản xuất có giá cạnh tranh nhất.

Quyết sách mới của Mỹ

Theo Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974, Mỹ sẽ tăng thuế đối với xe điện từ 25% lên 100%, pin lithium cho xe điện từ 7,5% lên 25%, thành phần quang điện dùng để chế tạo các tấm pin Mặt Trời từ 25% lên 50% và một số khoáng sản quan trọng từ 0% lên 25%. Mức thuế với một số sản phẩm thép, nhôm sẽ là 25%.

Hãng tin Reuters dẫn lời Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ ngày 22/5 cho biết việc tăng thuế mạnh đối với hàng loạt mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm pin xe điện, chip máy tính và các sản phẩm y tế, sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8 tới sau khi kết thúc thời gian lấy ý kiến kéo dài 30 ngày.

Nhà Trắng cho hay đợt tăng thuế này sẽ tác động đến lượng hàng hóa nhập khẩu trị giá tới 18 tỷ USD từ Trung Quốc, bao gồm thép và nhôm, chất bán dẫn, xe điện, khoáng sản quan trọng, pin Mặt Trời và cần cẩu.

Việc chính quyền Tổng thống Joe Biden thông báo mức thuế 100% đối với xe điện sản xuất tại Trung Quốc đã ngay lập tức thúc đẩy ứng cử viên Donald Trump hứa hẹn sẽ áp thuế 200% đối với ôtô Trung Quốc được sản xuất tại Mexico nếu ông đắc cử vào tháng 11 tới.

Tuy nhiên, cả hai chính sách này đều không ảnh hưởng đáng kể đến thị trường ôtô Mỹ vì lượng xe điện Trung Quốc nhập khẩu vốn đã rất ít do các biện pháp thuế trước đó và nhiều người Mỹ có cái nhìn không thiện cảm về hàng hóa Trung Quốc trong những năm gần đây.

Theo Tạp chí Time, hiện Trung Quốc xuất khẩu rất ít xe điện sang Mỹ nên khó có khả năng mức thuế mới sẽ có nhiều tác động trong ngắn hạn.

Trong quý đầu tiên của năm 2024, chỉ có một nhà sản xuất ôtô Trung Quốc là Geely xuất khẩu xe điện sang Mỹ và hãng này chiếm chưa đến 1% thị phần.

Tuy nhiên, chính quyền ông Biden giải thích họ lo ngại về lâu dài, các khoản trợ cấp cho ngành xe điện có thể giúp phía Trung Quốc giành được thị phần lớn hơn.

Việc áp thuế mới cùng với những phàn nàn của Mỹ về việc Trung Quốc sản xuất quá nhiều và gây sức ép lên hệ thống kinh tế toàn cầu, cho thấy những lo lắng sâu sắc về khả năng cạnh tranh quốc tế của Mỹ.

Những lo ngại này xuất hiện bất chấp các biện pháp thuế quan trước đó, hạn chế xuất khẩu và chính sách công nghiệp được đẩy mạnh thông qua Đạo luật CHIPS và Khoa học và Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA).